Lindenstrasse i Schulstrasse

Artykuły »  Lindenstrasse i Schulstrasse

Widok na ulicę Synagogową „zamykała” willa usytuowana przy Lindenstrasse (ul. Lipowa) należąca wówczas do P. Brennicke, budowniczego powiatowego. Dziś willa kojarzy się z najbardziej tragicznymi dla mieszkańców miasta wydarzeniami z okresu II wojny światowej. W budynku tym, gdzie swoją siedzibę początkowo miał Selbschutz, a później Gestapo, więziono, przesłuchiwano i torturowano w większości mieszkańców powiatu nowomiejskiego. Przy tej ulicy mieściła się również poczta oraz elektrownia miejska. Z prawej strony za parkanem widoczna nieruchomość, której właściciele zajmowali się produkcją wody mineralnej i lemoniady oraz octu spirytusowego.
Jedną z bocznych nowomiejskich uliczek usytuowaną prostopadle do Lindenstrasse była ulica Schulstrasse. Nazwa ulicy związana jest z położoną po jej lewej stronie szkołą miejską oddaną do użytku w 1898 r. W bliskim sąsiedztwie przepływa również rzeka Drwęca, która wraz ze swoimi rozlewiskami oraz łąkami tworzyła swoisty charakter i klimat ulicy. Przedstawiona pocztówka z pieczątką Nowemiasto-Pomorze w rzeczywistości jest wznowieniem kartki wykonanej przez wydawnictwo J. Koepke w 1917 r. i ukazuje prawą stronę ulicy właśnie z tego okresu. Ulica Szkolna oddalona nieco od rynku, przy którym toczyło się ówczesne życie mieszkańców, na widokówce sprawia wrażenie nieco sennej i zacisznej. Najwcześniejsza jej nazwa brzmiała najprawdopodobniej Färberstrasse. Mając na względzie obowiązujące wówczas zasady dotyczące nazewnictwa ulic, prężny cech sukienniczy oraz bliskość rzeki Drwęcy jest możliwe, że mogły przy tej właśnie ulicy funkcjonować warsztaty farbiarskie. Przy Schulstrasse mieszkała m.in. rodzina Landshut, będąca właścicielem młyna i tartaku, burmistrz Nowego Miasta Liedtke oraz nauczyciel religii mojżeszowej J. Asch. Przy ul. Szkolnej w dwudziestoleciu międzywojennym mieściła się Komenda Powiatowa Policji. Do dziś przy ulicy zachowało się kilka budynków o ciekawej i różnorodnej architekturze.

Dariusz Andrzejewski